OPIS
Drzemie w nas potężny, nie do końca zrozumiały, instynkt rozumienia. Chcielibyśmy wszystko do końca pojąć, wyjaśnić, udowodnić. Żeby nie było nic, co by nie pozostawało bez racji, i to racji usuwającej wszelki niepokój wątpienia, wszelkie znaki zapytania. Im rzecz donioślejsza, tym bardziej chcemy ją wyjaśnić, zlikwidować jakikolwiek cień podejrzenia, że mogłoby być inaczej. Taka tęsknota do "ostatecznych wyjaśnień" sama nie jest do końca zrozumiała, a gdy chcemy ją zrozumieć, nieuchronnie narzuca się pytanie: co to znaczy "zrozumieć"?
Sens świata musi leżeć poza nim. W świecie wszystko jest tak, jak jest, i wszystko dzieje się tak, jak się dzieje; nie ma w nim żadnej wartości - a gdyby była, to nie miałaby wartości.
Jeżeli jest jakaś wartość, która ma wartość, to musi ona znajdować się poza wszystkim, co się dzieje i faktycznie istnieje. Albowiem wszystko, co się dzieje i faktycznie istnieje, jest przypadkowe. To, co czyni je nie-przypadkowym, nie może znajdować się w świecie, gdyż wtedy byłoby znowu przypadkowe.
Musi znajdować się poza światem" (teza 6.41).
"Nie to, jaki jest świat, jest tym, co mistyczne, lecz to, że jest" (teza 6.44).
Spis Treści
PRZEDMOWA
Rozdział 1: Ostateczne wyjaśnienia
1. Zrozumieć zrozumienie
2. Totalitaryzm metody
3. Modele
4. Zasady antropiczne i inne wszechświaty
5. Stworzenie Wszechświata
CZĘŚĆ I MODELE
Rozdział 2: Kłopoty z wiecznością Wszechświata
1. Wieczność i nieskończoność Wszechświata
2. Hipotez śmierci cieplnej
3. Pierwszy model Einsteina
4. Wszechświat i filozofia
5. Rozszerzająca się pustka
6. Kryzys filozofii Einsteina
Rozdział 3: Wszechświat cykliczny
1. Problem początku
2. Wszechświaty oscylujące
3. Twierdzenie o powrotach
4. Wszechświaty Tolmana
5. Twierdzenie Tiplera
6. Osobliwości
Rozdział 4: Zapętlony Kosmos
1. Wizje zamkniętego czasu
2. Wszechświat Kurta Gödla
3. Propozycja Gotta i Liego
4. Przyczynowość i czas
5. Globalny czas i fizyka
6. Piana czasoprzestrzeni
Rozdział 5: Nieustanne stwarzanie przeciw początkowi
1. Od stanu statycznego do stacjonarnego
2. Narodziny nowej kosmologii
3. Wszechświat Bondiego i Golda
4. Wszechświat Hoyle'a
5. W ogniu dyskusji
6. Zmierzch kosmologii stanu stacjonarnego
7. Kreacja i lepkość
Rozdział 6: Coś z prawie niczego
1. Problem horyzontu i problem płaskości
2. Mechanizm inflacji
3. Scenariusz inflacji
4. Kilka uwag krytycznych
Rozdział 7: Kwantowe stworzenie Wszechświata
1. Od inflacji do kreacji
2. Wszechświat z fluktuacji próżni
3. Falowa funkcja Wszechświata
4. Całkowanie po drogach
5. Uwagi krytyczne
CZĘŚĆ II ZASADY ANTROPICZNE I INNE WSZECHŚWIATY
Rozdział 8: Zasady antropiczne
1. Kompleks marginesu
2. Epoka człowieka
3. Referat Cartera
Rozdział 9: Dobór naturalny w populacji wszechświatów
1. Wszechświat
2. Naturalna selekcja wszechświatów
3. Logika sytuacyjna
4. Uwagi krytyczne
5. Czy życie jest tańsze od małej entropii?
6. O falsyfikacji
Rozdział 10: Zasady antropiczne i teorie wszystkiego
1. Dążenie do jedności
2. Czy można zmieniać strukturę Wszechświata?
3. Sztywne struktury
4. Wyobraźnia i racjonalizm
5. Nasz antropicentryzm?
Rozdział 11: Metafizyki zasad antropicznych
1. Trzy filozoficzne postawy
2. Wszechświat uczestniczący"
3. Tworzenie własnej historii
4. Ile swoich kopii ma Czytelnik?
5. Fałszywa alternatywa
6. Nasz antropocentryzm?
Rozdział 12: Zakłopotanie Tegmarka
1. Inne wszechświaty w filozofii i fizyce matematycznej
2. Domeny i wszechświaty
3. Żonglerka prawdopodobieństwami
4. Apologia wieloświata
CZĘŚĆ III STWORZENIE WSZECHŚWIATA
Rozdział 13: Pęd ku zrozumieniu
Rozdział 14: Metafizyka i teologia stworzenia
1. Idea stwarzania w Starym Testamencie
2. Greckie zmagania z genezą Wszechświata
3. Chrześcijańska teologia stworzenia
4. Orygenes
5. Augustyn
Rozdział 15: Stworzenie i odwieczność Wszechświata
1. Kryzys
2. Sytuacja problemowa
3. Contra murmurantes...
Rozdział 16: Spory o wszechmoc Boga
1. Dwukierunkowe pytania
2. Dylematy Bożej wszechmocy
3. Od klasyfikacji do matematyczności
Rozdział 17: Świat Newtona
1. Uzupełnienie do Principiów
2. Matematyczny plan stworzenia
3. Fizyko-teologia i koncepcja stworzenia
4. Wpływ Newtona
Rozdział 18: Świat Leibniza
1. Newton i Leibniz
2. Gdy Bóg liczy i zamyśla
3. Tajniki Bożego rachunku
4. Czas i przestrzeń
Rozdział 19: Osobliwość początkowa i stworzenie świata
1. Pytanie o ewolucję i jej początek
2. Czas i jego początek
3. Kłopoty z osobliwością
4. Metodologiczne przestrogi
5. Wielki Ślad
Rozdział 20: Stworzenie i ewolucja
1. Dwa zawłaszczenia
2. Hiperprzestrzeń życia
3. Prawdopodobieństwo i przypadek
4. Bóg i przypadek
Rozdział 21: Pytanie Leibniza
1. Celowe opuszczenie
2. Pytanie Leibniza
3. Efekt domina
4. Istnienie Wszechświata a reguły języka
5. Prawdopodobieństwo niczego
6. Brutalny fakt
EPILOG LEKCJA PSEUDO-DIONIZEGO