OPIS
"Trudno znaleźć w dziejach polskiej literatury powieść równie kontrowersyjną. Z jednej strony wpisującą się w zapotrzebowania propagandy PRL, z drugiej dotykającą tragicznych przeżyć pokolenia Kolumbów. Fałszująca obraz powojennej rzeczywistości, ukazująca nieprawdziwe dylematy. Ale też wyposażona w potężny ładunek psychologicznej prawdy, egzystencjalnej rozpaczy i zadumy nad losami jednostki miażdżonej przez tryby historii. Powieść prawdziwą i nieprawdziwą jednocześnie. Powieść znakomitą jako dzieło literackie i marną jako świadectwo uwikłania pisarza w totalitarny system. A film? Film sprawę jeszcze bardziej komplikuje. Bo jest to arcydzieło. Film kultowy pełen ujęć, kadrów i scen, które w zbiorowej wyobraźni pozostaną już chyba na zawsze. Film tak bogaty w znaczenia, że nie wystarczy go obejrzeć. Ten film trzeba przeżyć."
Mirosław Łesyszak