OPIS
Polskie transgranicza to zarazem transgranicza naszych sąsiadów. Transgranicze istnieje dzięki fizycznemu i mentalnemu wychodzeniu poza granice, dzięki przekraczaniu granic zorientowanemu na użyteczną obecność innych. Transgranicza są kształtowane na dwa sposoby. Pierwszy polega na odgórnym, instytucjonalnym, planowym działaniu zmierzającym do wyzwolenia aktywnooeci na rzecz zainteresowania i współpracy z sąsiadami. Drugi opiera się na spontanicznej aktywności jednostek spowodowanej zaspokajaniem potrzeb, ku czemu większe możliwości istnieją właśnie po drugiej stronie granicy. [...] Transgranicze kształtuje się powoli, w procesie tym można wyróżnić szereg faz warunkowanych bieżącymi doświadczeniami i ich racjonalizacją oraz okolicznościami zewnętrznymi.