OPIS
Po ponad stu latach rozwoju systemów emerytalnych, gdy w wysoko rozwiniętycli krajach starość przestała być synonimem ubóstwa, a nawet jest kojarzona z zasłużonym dostatkiem materialnym, zabezpieczenie emerytalne stało się poważnym problemem społecznym. Wymienia się mniej lub bardziej istotne przyczyny tego stanu rzeczy, ale o narastaniu trudności w sprawnym funkcjonowaniu systemów emerytalnych tak naprawdę przesądza demografia. Ludzie żyją coraz dłużej, a dzieci rodzi się mniej, czyli społeczeństwa się starzeją. Coraz mniej ludzi musi sfinansować coraz więcej coraz wyższych emerytur. Mówiąc językiem ekonomicznym, dotychczasowe systemy emerytalne napotykają z tego powodu barierę stabilności finansowej.
Problemy emerytalne są szczególnie zaawansowane w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Zastanawiając się nad reformowaniem zabezpieczenia na okres starości trzeba jednak wziąć pod uwagę, że w poszczególnych krajach Unii występują wyraźnie odmienne systemy emerytalne - podobnie jak inne instytucje społeczne - wyrastające z różnorodnych tradycji i uwarunkowań. Unia Europejska zrezygnowała zatem z pojawiających się niegdyś pomysłów ujednolicenia rozwiązań emerytalnych. Dziedzina zabezpieczenia emerytalnego pozostaje w kompetencji państw członkowskich. Próbą rozwiązania uwzględniającego istniejącą sytuację - inne systemy, ale wspólne problemy i wyzwania, należące do kompetencji państw członkowskich - jest tzw. „otwarta metoda koordynacji".
To w Europie powstały państwowe systemy zabezpieczenia emerytalnego i to w Europie systemy te stanowią podstawowe źródło dochodów na okres starości. W książce opisano więc przede wszystkim obowiązkowe, publiczne systemy emerytalne. Wchodzące w skład systemów zabezpieczenia emerytalnego kolejne poziomy zabezpieczenia - podsystemy zakładowe i indywidualne są uwzględniane tylko w ogólnej charakterystyce systemu emerytalnego każdego kraju.
Podstawową część książki stanowi rozdział prezentujący systemy emerytalne 15 państw członkowskich Unii Europejskiej. Nie są to zapewne prezentacje wyczerpujące, zespołowi autorskiemu zależało jednak na w miarę czytelnych opisach najważniejszych elementów konstrukcji systemów zabezpieczenia emerytalnego w poszczególnych krajach, a także na stworzeniu możliwości w miarę łatwego tych systemów porównywania Dlatego przyjęliśmy analogiczną strukturę części „krajowych", ułożonyct alfabetycznie.
Opisy dotyczą aktualnego stanu, historia jest jedynie tłem. Wprowadzę niem do każdej charakterystyki „krajowej" jest jednak geneza poszczególnyct systemów emerytalnych. Następnie przedstawiona zostaje struktura systemi zabezpieczenia emerytalnego: podsystemy publiczny, zakładowy, indy widualny, powiązania między nimi, zasięg i znaczenie. Najszczegółowie zaprezentowane są zasady funkcjonowania publicznego systemu emery talnego: warunki nabywania uprawnień do emerytury, zasady ustalenia wysokości emerytury itp. Rozważania kończy identyfikacja problemów i rozpatrzenie perspektyw dotyczących danego systemu emerytalnego.
Klamrę spinającą opisy poszczególnych systemów emerytalnych (rozdział II) stanowią rozdziały I i III, z jednej strony, rozdział omawiajcie) konstrukcję systemów zabezpieczenia emerytalnego, a z drugiej – rozdział
poświęcony otwartej koordynacji systemów emerytalnych w Unii Europejskiej. Ujęcie takie pozwala na teoretyczny i praktyczny ogląd zmiar dokonujących się w systemach zabezpieczenia emerytalnego w ogóle a w krajach Unii w szczególności.
Niniejsza książka jest opisem systemów emerytalnych w 15 krajach Unii Europejskiej w przededniu jej rozszerzenia, a więc mamy nadzieję że kolejne jej wydanie uwzględni także nowe kraje członkowskie.
Opracowanie jest wynikiem współpracy zespołów badawczych skupionych wokół dwóch placówek naukowych: Katedry Ubezpieczenia Społecznego Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz Katedry Prac i Polityki Społecznej Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Pragniemy wyrazić nadzieję, że prezentowana książka pozwala wzbogacić wiedzę na temat kluczowej instytucji społecznej współczesnego państwa oraz stwarza możliwości dokonywania ciekawych porównań, także przy ocenie zmiar przeprowadzanych w polskim systemie emerytalnym.
Tadeusz Szumlicz Maciej Żukowski
schowek
zaloguj/ zarejestruj
NAPISZ SWOJĄ RECENZJĘ
