OPIS
Historyczny kontekst edukacji obywatelskiej bardzo mocno eksponowany jest w myśli pedagogicznej dotyczącej obywatelskości i wielokulturowości, przywołującej takie zagadnienia, jak dziedzictwo kulturowe danego narodu, świadomość narodowego heroizmu czy obrazy ojczyzny. Zatem płaszczyzną, na której zaistniała edukacja obywatelska (wychowanie patriotyczne, wychowanie obywatelskie, wychowanie państwowe), były w pierwszym rzędzie oświata i szkoła, różnego typu instytucje oświatowe (pozaszkolne), dalej ustawodawstwo oświatowe, czasopiśmiennictwo, propaganda obozu rządzącego czy chociażby wojsko. Przedstawiana praca jest próbą ukazania historycznych egzemplifikacji edukacji obywatelskiej we wskazanych powyżej obszarach refleksji. Tworzące ją teksty są autorskimi ujęciami zagadnień szczegółowych - dokonanymi przez badaczy z Polski, Ukrainy i Czech - wpisujących się konstytutywnie w zakres edukacji obywatelskiej. Czytelnik ma możliwość poznania roli, znaczenia, organizacji, specyfiki i wpływu tej edukacji na społeczeństwa od czasów średniowiecznych aż do współczesności. Tak szeroka cezura czasowa podkreśla wagę wychowania obywatelskiego i narodowego w dziejach ludzkości. Autorzy wskazują również na fundamentalne znaczenie edukacji obywatelskiej w procesie odbudowy państwa. Pracę tę, z założenia porządkującą i wzbogacającą wiedzę z zakresu edukacji obywatelskiej, traktujemy jako zaproszenie do dyskusji nad obywatelskością, jej historycznymi źródłami, które także w sposób znaczący kreują współczesne przestrzenie doświadczania obywatelskości nie tylko w wymiarze jednostkowym, ale również wspólnotowym, zwłaszcza w sytuacji poczucia narodowej i kulturowej odmienności. Świat człowieka współczesnego jest bowiem pełen dylematów generowanych przez odmienność właśnie w sferze obywatelskości, w których historia ma znaczący udział. Poszukiwanie odpowiedzi na rodzące się pytania powinno więc mieć historyczną proweniencję.