OPIS
Refleksję naukową z zakresu zarządzania poprzedziły wielowiekowe doświadczenia dotyczące organizacji pracy w różnych okresach historycznych. Wypracowanie zasad dotyczących planowania, kierowania, przywództwa, podejmowania decyzji i różnych strategii działania, które dzisiaj są domeną badań nauk o zarządzaniu, nie byłoby jednak możliwe bez wielopokoleniowych doświadczeń. Doświadczenia te kształtowały refleksje z zakresu zarządzania w tym przednaukowym okresie, począwszy od czasów starożytnych, a być może nawet prehistorycznych. Wystarczających dowodów na to, że już wówczas ludzie podejmowali różnorodne formy zorganizowanego działania, dostarcza nam bowiem archeologia. Żyjący w mniejszych lub większych społecznościach człowiek musiał nauczyć się rozwiązywać problemy dnia codziennego i wykonywać swoją powszednią pracę, która stanowiła podstawę jego bytu. O tych pierwotnych formach zorganizowanego działania świadczą wykopaliska archeologiczne. Rewolucja neolityczna, która rozpoczęła się w okresie 10000–4000 p.n.e. na Bliskim Wschodzie, oznaczała porzucanie przez człowieka koczowniczego trybu życia, opierającego się na zbieractwie i łowiectwie, na rzecz życia osiadłego, bazującego na rolnictwie i hodowli, dając tym samym początek osadnictwu. Zmiany te, które następowały na przestrzeni tysiącleci, ale których doniosłość pozwala je nazwać „rewolucją”, umożliwiły powstanie pierwszych cywilizacji. Już Egipcjanie stosowali przy budowie piramid podstawowe zasady zarządzania, jak: planowanie, organizowanie i kierowanie. Piramidy stały się symbolem dobrze funkcjonującego starożytnego państwa, które miało sprawną administrację i prowadziło politykę handlową. Dołączyła do tego konieczność stworzenia siły zbrojnej, wymagająca jeszcze sprawniejszego zarządzania. Podobnie było w starożytnym Babilonie, po którym nie pozostał dziś żaden ślad na pustyni. O świetności tej bliskowschodniej metropolii przypomina obecnie zrekonstruowana Brama Isztar w Muzeum Pergamońskim w Berlinie. Znaczące osiągnięcia w dziedzinie kierowania rozległym imperium zarówno pod względem administracyjnym, jak i wojskowym osiągnęli Rzymianie.
W tym przednaukowym okresie zarządzanie traktowano przede wszystkim jako działalność praktyczną, opartą na pewnych wzorcach i doświadczeniach organizacyjnych. Wiedza nagromadzona w ciągu tysięcy lat składa się na dziedzictwo współczesnej nauki o zarządzaniu i daje poczucie ciągłości dziejowego procesu.
Ze wstępu