OPIS
Kołysanki, pieśni dziecięce, wyliczanki i zabawy zamieszczone na płycie pochodzą ze zbiorów Polskiego Radia. Najstarszych dokonano w roku 1974, najnowszych w 2009. Kołysanki stanowią połowę repertuaru zawartego na płycie (p. 1-30). Większość z nich to nagrania z lat 70. 80. i 90, wykonywane przez śpiewaczki urodzone na początku XX wieku. To m. in. : Helena Goliszek (1907-1999), Waleria Żarnoch (1908-1988), Anna Malec (1913-1991), Stanisława Łozowska (1916-2003), Joanna Rachańska (1918-2001), Marianna Gumiela (1919-2003). Ich repertuar charakteryzuje się obecnością archaicznych cech (wąski zakres melodyczny, wolnometryczność) oraz bogactwem warstwy słownej. Zdecydowana większość kołysanek pochodzi z obszarów Polski wschodniej (Lubelskie, Suwalskie), część z nich także z Polski środkowej (Mazowsze, Radomskie). Pojedyncze przykłady – z Rzeszowskiego, Łemkowszczyzny, Beskidu Śląskiego, Żywieckiego, Sądeckiego i Podhala. Dwie z kołysanek (p. 11-12) pochodzą z pogranicza polskoczarnoruskiego, jedna z nich wykonywana jest w dialekcie białoruskim określanym w tym subregionie językiem `po prostu`. Zamieściliśmy także kołysankę łemkowską w wykonaniu Olgi Trochanowskiej (urodzona w 1925 w Regietowie i przesiedlona w ramach Akcji `Wisła` do Sobina k. Legnicy). W grupie pieśni powojennych przesiedleńców znalazła się również kołysanka w wykonaniu Bronisławy Chmielowskiej (urodzo na w 1935 w Wołczuchach k. Lwowa a zamieszkała w Mroczkowicach k. Jeleniej Góry). Wykonywana jest w nietypowy sposób dlatego repertuaru – lamentacyjnie, bardzo silnym głosem. Łagodny, ciepły i pełen czułości sposób wykonywania kołysanek wynika z ich funkcjonalnego charakteru: stwarzania dziecku poczucia bliskości i bezpieczeństwa. Henryka Kowalczyk, śpiewaczka z Opoczyńskiego, prezentuje kołysankę (p. 19), śpiewaną `po dziecinnemu`, którą wykonywała swoim dzieciom. Zdarzają się jednak wykonania bardzo odbiegające od tej konwencji, śpiewane głośno, pozbawione niejako naturalnego kołysankowego kontekstu. Przykładem tego jest niezwykła interpretacja `LuLu dzieci, lulu, siedzi babka w ulu` Karoliny Różańskiej z Soli k. Biłgoraja (p. 7). Jedynym przykładem kołysanki śpiewanej z towarzyszeniem instrumentu jest pod halańska pieśń `Uśnij, że mi uśnij` w wykonaniu Heleny Buńdy i skrzypka Jana Sobańskiego z Białego Dunacja (p. 28). (Polskie Radio)