OPIS
Najwspanialszy pomnik prawodawstwa starożytnej Mezopotamii… To zdanie mogłoby
posłużyć za cały wywód. Oddaje ono wielkość, wspaniałość i wyjątkowość Praw
Hammurabiego. Nazywanie ich „pomnikiem” ma również wymiar dosłowny, jako że zostały
one doskonale zachowane w postaci tekstu pisma klinowego zamieszczonego na diorytowej
steli stanowiącej naczelny eksponat Działu Sztuki Bliskiego Wschodu muzeum w Luwrze. Ten
archeologiczny skarb odzyskany został dla ludzkości na przełomie grudnia 1901 i stycznia
1902 r., podczas prac archeologicznych francuskiej ekipy Jacques'a de Morgana w ruinach
starożytnej Suzy. Nie jest to oczywiście jedyny zachowany zbiór praw pochodzących ze
starożytnej Mezopotamii, ale Prawa Hammurabiego stanowią pośrod nich wyjatek, jako
najlepiej zachowane i odczytane przez naukowców nieomalże w całości. Mowa zatem o
pomniku, który po dzień dzisiejszy stanowi podstawę do poszukiwania archetypów z różnych
obszarów ludzkiej aktywności; nieodzownym narzędziu badawczym dla filologów,
religioznawców, historyków, socjologów, a także ekonomistów. Nie ulega wątpliwości, że
dzieło takiego kalibru powinno być udostępniane w postaci przekładu na język polski, a to nie
tylko ze względu na treść, ale także na autorów, których bez przesadnej gloryfikacji można
nazwać tuzami orientologii.
Autorem czeskiego przekładu Praw Hammurabiego wraz z komentarzem był Josef Klima
(1909 – 1989). Czeski naukowiec, asyriolog, historyk prawa klinowego, wieloletni badacz
mezopotamskiego piśmiennictwa prawnego, profesor prawa Starożytnego Wschodu na
Uniwersytecie Karola w Pradze. Autorem przekładu na język polski jest natomiast Cezary
Kunderewicz (1912 – 1990) polski historyk prawa, papirolog, profesor zw., kierownik Katedry
Prawa Rzymskiego na Uniwersytecie Łódzkim. Jeden z czołowych przedstawicieli tzw.
papirologii prawniczej w którego kręgu zainteresowań znalazły się także prawa Starożytnego
Wschodu.