OPIS
Monografia ma układ problemowo-chronologiczny. Opisuj ziemię raciborską po II wojnie światowej i wskazuję na kwestie związane z kształtowaniem się władzy ludowej, dotyka zagadnień ludności autochtonicznej takich jak: weryfikacja, repolonizacja, zmiana imion i nazwisk, walka z niemczyzną oraz formowaniem nowego społeczeństwa, w tym procesów adaptacji i integracji społecznej. Rola nauczycieli w procesie integracji została przedstawiona w dalszej części publikacji. Autorka opisuje jak tworzyła się administracja oświatowa w powojennej Polsce a w szczególności na ziemi raciborskiej. Dokonuje analizy pionierskiej działalności nauczycieli na ziemi raciborskiej. Omawiając uruchomienie polskiego szkolnictwa po wyzwoleniu (1945), analizuj także proces wychowawczy szkoły wraz z praktykami indoktrynacyjnymi. Wiąże się z tym okres powojennej stabilizacji (1946-1950). W tym miejscu przedstawiono placówki oświatowe ziemi raciborskiej, bazą materialną szkół, analizę: liczebności uczniów w klasach, frekwencji w szkołach, klasyfikacji oraz pracy organizacji społecznych. Ważny fragment monografii dotyczy pedagogów. Na podstawie analizy dokumentów, pamiętników, wspomnień powstał portret zbiorowy raciborskich nauczycieli. Na powyższy portret składają się: pochodzenie geograficzne, społeczne, wiek, wykształcenie, przeżycia wojenne, oraz doświadczenie pedagogiczne i zaangażowanie społeczne. Uzupełnieniem wiadomości o raciborskim nauczycielu są opinie byłych wychowanków i mieszkańców miasta, pozwoliły one przybliżyć sylwetki pedagogów.