OPIS
Ktoś tropiący efektowne skojarzenia mógłby powiedzieć, że poszukiwania tytułowego straconego dzieła, straconych dzieł, zamknięte są w tej książce paralelą dziesięciu wieków ? od stulecia XI do XXI; że studium pierwsze i przedostatnie łączy to, iż omawiane w nich teksty mają w jakimś sensie charakter sakralny albo parasakralny i zarazem literacki; że są spięte symbolicznym mostem pomiędzy Kościołem wschodnim i zachodnim i że każdy z nich mówi o Autorze-Słowianinie będącym duchownym (w drugim wypadku z pewnością, w pierwszym zapewne). Że z kolei dwa studia środkowe dotyczą twórców wybitnych w pewnych zakresach, a przy pewnym rozumieniu roli, jaką odegrali ? każdy we własnej epoce ? najwybitniejszych, choć zarazem obok każdego z nich stoją inni prawdziwi artyści słowa artystycznego: obok Reja Kochanowski, Sęp Szarzyński, Skarga, obok Mickiewicza Słowacki, Norwid, Krasiński.
Dlatego autor tych studiów pragnie potwierdzić prawdę oczywistą: dobór tematyki rozpraw narzucony został wyłącznie jego zainteresowaniami merytorycznymi zagadnieniami naukowymi, których dotyczą. Starał się w nich dorzucić coś nowego, spojrzeć na niektóre teksty od innej strony, trudno bowiem przekonywać, że na temat Reja czy Mickiewicza jeszcze w ogóle nie pisano, ale wolno sądzić, że nie naświetlano tych kwestii w taki, zdaje się, nowy sposób? Czy możliwe jest wydanie tekstu niezachowanego? - Patrz o Reju. Jak rozwikłać wątpliwości dotyczące Historii przyszłości Mickiewicza - dalej nie wiadomo. Co znaczy tekst wydawniczo niespełniony? - Czytaj o Tryptyku rzymskim