OPIS
Autor podjął ambitny i szeroki temat przedstawienia diecezji chełmińskiej w ciągu dwóch wieków jej istnienia. Oparcie rozprawy na szerokiej kwerendzie źródłowej pozwoliło przyjrzeć się stanowi struktur parafialnych, uchwycić zachodzące w tym czasie zmiany i ustalić pewne prawidłowości. Poznanie funkcjonowania parafii umożliwi zarazem dalsze badania nad religijnością mieszkańców tej diecezji. Duże znaczenie dla kolejnych badaczy będą mieć także rezultaty studiów nad dokumentami powstałymi w trakcie wizytacji. Autor dał wykład ciekawy i bardzo solidny, zastosował najnowsze metody statystyczne, a omawiane problemy ujął w sposób prosty, ale dogłębny. W rozprawie diecezja chełmińska jawi się jako cząstka Kościoła powszechnego, która mimo różnych kataklizmów zgotowanych przez ludzi i siły przyrody, była zadbana i mądrze prowadzona przez kolejnych jej pasterzy.