OPIS
W czasach, gdy dokonywano wpisów do księgi ławniczej, której uprzystępnienie jest przedmiotem niniejszej publikacji, tj. w latach 1567–1579, Szamotuły i przynależny do nich klucz wsi były podzielone pomiędzy dwie rodziny. Właścicielem połowy dóbr był Jan Świdwa Szamotulski, ostatni w Szamotułach męski spadkobierca wielkiej tradycji panów Świdwów herbu Nałęcz. Druga połowa należała do przedstawiciela najmożniejszej w Wielkopolsce tego czasu rodziny panów z Górki, Górków herbu Łodzia: do wojewody poznańskiego Łukasza [III], a po jego bezpotomnej śmierci (zm. 23 stycznia 1573) – jego braci i spadkobierców, Andrzeja i Stanisława Górków. Czas sprzedaży połowy dóbr szamotulskich przez Stanisława Górkę Jakubowi Rokossowskiemu, rok 1579, stanowi datę zamykającą Księgę. Te lata wyznaczają także kres życia Jana Świdwy, który zmarł najpewniej u schyłku 1580 r., pozostawiając wdowę, Katarzynę Ostrorożankę, i dwie córki. Jest więc nasza Księga przekazem źródłowym dokumentującym ostatnie lata funkcjonowania w Szamotułach dwu wielkich rodzin właścicieli miasta: potwierdzonych tu od co najmniej 350 lat Nałęczów Szamotulskich i rządzących od prawie 70 lat połową Szamotuł Łodziców z Górki. Jest przekazem, dodajmy, z czasów schyłku największej świetności miasta-rezydencji.