Andriej Wasiljewicz Skałon - autor książek: „Żywe pieniądze” i „Podróże po Rosji w czasy prze-szłe”  jest synem Wasilija Nikołajewicza Skałona, profesora biologii, eksperta łowiectwa oraz Tatiany Gieorgijewny Skałon z d. Linnik, lekarki.

Urodził się w roku 1939 w Ułan-Ude, na Zabajkalu, w azjatyckiej części Rosji, gdzie wtedy pra-cowali jego rodzice. Ojciec brał udział w licznych ekspedycjach naukowych na Syberii, a także w jej za-gospodarowywaniu, matka pracowała w szpitalu, specjalizując się w leczeniu dżumy.

 

A w ogóle ród Skałonów (Scallonów) wywodzi się ze szlachty hugenockiej, która po wydaniu w roku 1598 Edyktu Nantejskiego, który to przyczynił się do zakończenia wojen religijnych trwających po-nad 30 lat, schroniła się w Szwecji, a następnie przeniosła się na służbę rosyjską, służąc Imperatorowi.

W roku 1710 do Rosji przybył Daniło Skałon, i to od niego wywodzą się Skałonowie w Rosji  – za panowania Piotra I zwanego Wielkim.

 

 Tak więc autor książek „Żywe pieniądze” oraz „Podróże po Rosji w czasy przeszłe” wzrastał i wychowywał się oraz mieszkał z rodziną nad Bajkałem, na Syberii, głównie w Irkucku. Nic dziwnego, że rozwijając i kształtując swoje zainteresowania w takich warunkach, wybrał kierunkowe studia z zakresu leśnictwa, by samemu również stać się ekspertem łowiectwa, ukończył też kinematografię.

W prozie Skałona daje się zatem odczuć wrażliwość na kształty i barwy przyrody, a sposób budo-wania fabuły charakteryzuje się bogactwem plastycznych środków literackich.

Te dwie książki przekładowe: „Żywe pieniądze” i „Podróże po Rosji w czasy przeszłe” powstały na kanwie przetłumaczenia dwu utworów pt.: „Ryżaja lisica sczastia” i „K starszemu bratu”, co można by przetłumaczyć dosłownie: „Wypłowiały lis szczęścia” i „Do starszego brata”.

Bohaterowie książek Andrieja Skałona oraz ich wizerunki nie noszą w sobie fałszywych nutek. Są to postacie krwiste, mówiące własnym językiem, znakomicie pasującym do osobowości.

Zaletą więc prozy tego autora jest autentyzm, realizm obserwacji, znajomość szczegółów przyrody, życia myśliwych z tajgi, agentów skupu zwierząt futerkowych, drobnych funkcjonariuszy, ludzi w róż-nym wieku, ze wsi i z miasta.

Autor przedstawia ich z bezlitosnym realizmem. Ukazuje ludzkie dramaty, niekiedy nacechowane nastrojami sentymentalnymi, jednakże ich wymiar jest osobisty, nie są one rzutowane na szersze tło, autor nie komentuje ich, dopiero gdzieś w szerszym tle samoistnie rysuje się „radzieckość”.

Na pierwszym planie widać rozbitków, połamańców życiowych, którzy próbują przeżyć, prze-trzymać, nie myśląc o możliwości jakiejkolwiek odmiany, gdyż często ci ludzie odsunięci są od stolicy, od władzy, na obrzeża życia, bez możliwości kształtowania swojego losu. Jest więc w nich cały smutek tra-gizm i melancholia Dostojewskiego, Czechowa i Gogola. A szczytem nowoczesności są tylko fokstroty.

Jednakże, ukazując wady niektórych postaci, autor nie do końca wątpi w wartość jednostki ludz-kiej, ukształtowanej przez ówczesną rzeczywistość. Takie jednostki pokazuje jako dobrych gospodarzy, z zamiłowaniem i pasją wykonujących codzienne obowiązki w trudnych warunkach życiowych tajgi sybe-ryjskiej.

Obcowanie z książką „Żywe pieniądze”, złożoną z utworów powstałych na przestrzeni ponad 15 lat, a mimo to spójnych tematycznie, da czytelnikowi prawdziwą satysfakcję intelektualną i pozwoli na-brać przekonania, że postacie, z którymi autor zetknął się na Zabajkalu, zarówno ludzie, jak i zwierzęta są faktycznie „żywym groszem”, groszem przeznaczonym do wydania w każdej chwili. I  niejednokrotnie czytelnik nie oprze się wrażeniu, że świat zarówno dzieci, jak i ludzi dorosłych, chociaż w innej skali, ule-ga identycznym strachom i obsesjom, z których największe zagrożenie stanowi samotność.

Książka „Podróże po Rosji w czasy przeszłe” pozwoli czytelnikowi poznać bohaterów ukształ-towanych przez ówczesną rzeczywistość jako niespełnionych w warunkach w jakich im przyszło żyć, peł-nych dziwactw i strachu, urazów, wad i zalet. Są to postacie osadzone przecież w warunkach „zimnej wojny”.

 

Opracowała: Joanna B. Brońska