OPIS
Genius loci to forma szczególnego doświadczania przestrzeni wyprowadzająca nas poza doraźność pojedynczych przedmiotów. Nie tracą one swojego kształtu ani znaczenia; nie znikają ani nie ustępują miejsca innym, ?ważniejszym? przedmiotom, stając się tym samym symbolami czy alegoriami. Przedmioty nie pojawiają się w tym doświadczeniu jedynie w zastępstwie czegoś innego. Ich funkcja znaku zostaje poważnie zredukowana. Nie może ona zniknąć całkowicie, gdyż wówczas przestałbym pojmować rzeczywistość, ale redukcja owej funkcji sprawia, że moje pojmowanie nabiera wyjątkowego kształtu. W doświadczeniu genius loci dokonują się dwie rzeczy: zostaję jakoś szczególnie ?ukierunkowany? przez daną przestrzeń oraz świat; miejsce nabiera teraz jakiejś specyficznej ?grubości?. Obydwa te zjawiska spotykają się w chwili, w której czuję, że dana przestrzeń ?odnosi się? do mnie, nie otacza mnie po prostu, lecz niejako ?dotyka?, ?wchodzi? we mnie, staje się elementem mojego ciała. Dokonuje się tu osobliwe połączenie snu i jawy, mitu i twardej rzeczywistości. Może dlatego ?duch miejsca? tak fascynował autorów powieści i filmów grozy. Przyglądam się danemu miejscu i widzę, że kształtuje ono moje życie, a nie jest jedynie pojemnikiem, w którym rozgrywa się moja egzystencja.
Tadeusz Sławek, frag. szkicu ?Miasto zapomniane przez boga i ludzi?