OPIS
Zbiór siedemnastu artykułów przygotowanych przez autorów reprezentujących cztery ośrodki Instytutu Pamięci Narodowej (Warszawa, Kraków, Wrocław, Katowice) oraz Uniwersytet Warszawski, wśród których znaleźli się także pracownicy funkcjonującego do 2007 roku Biura Rzecznika Interesu Publicznego. Omówiono w nich szeroki wachlarz osobowych źródeł informacji wykorzystywanych przez rozmaite departamenty Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL w różnych okresach – w tym kategorie dotychczas słabiej rozpoznane: kontakty operacyjne, kontakty służbowe, konsultantów – oraz sposoby uzależniania ich od resortu (m.in. na przykładzie werbunku duchownych), koncentrując się przy tym na pozostałych po współpracy dokumentach i materiałach oraz pomocach ewidencyjnych jako źródłach historycznych wymagających stosowania przedstawionej w tomie metodologii i wynikającej z niej odpowiedniej krytyki źródeł. Autorzy pięciu artykułów zamieścili ponadto w aneksach źródłowych in extenso dziesięć normatywów resortowych regulujących szczegółowo sprawy związane przede wszystkim z OZI, a także wykorzystywaniem techniki operacyjnej (podsłuchu) w ich kontekście; jest to cenne uzupełnienie analiz przeprowadzonych przez historyków na ich podstawie. W zbiorze znajdują się również dwa teksty poświęcone problematyce szczególnej i niezwykle interesującej, lecz mniej znanej – strukturze i zakresowi działania pionów Zarządu II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Publikacja zawiera indeks nazwisk i pseudonimów, wykaz skrótów oraz ilustracje.