W końcu jest ostatni tom wznowienia „Odysei kosmicznej”. Ja wiem, że cykl wydawniczy „Wehikuł czasu” nie seriami, a samodzielnymi tomami stoi, więc bałem się, że nie doczytamy tego do końca, ale na szczęście Rebis poszło za ciosem i rzuciło wszystko (i jeszcze będzie kontynuować „Ramę”, na co równie mocno liczyłem, więc już zacieram ręce) i teraz mogę doczytać i powiedzieć, że warto było. Może tetralogia – bo w końcu z czterech części składa się „Odyseja” – nie trzyma przez cały czas takiego samego poziomu, ale przez cały czas zapewnia znakomitą, pomysłową, świetnie napisaną rozrywkę z nutą czegoś więcej. Ponadczasową i po prostu wartą polecenia każdemu klasykę, która nic się nie zestarzała.

Opublikowana pierwotnie w 1997 roku Odyseja kosmiczna 3001 jest zwieńczeniem epokowego dzieła Arthura C. Clarke’a. Paradoksalnie ostatni tom cyklu jest jednak swoistego rodzaju bezpośrednią kontynuacją początku serii. Historia skupia się na Franku Poole, którego ciało od 2001 dryfowało w bezkresie zimnego kosmosu. Niska temperatura pozwoliła zachować je w doskonałym stanie. Zostaje ono nagle odnalezione i dzięki nowoczesnej medycynie wskrzeszone. Świat, jaki znał przestał jednak istnieć, musi się więc on nauczyć jak egzystować w nowej rzeczywistości. Historia toczy się powoli, skupiając się na pozornie trywialnych rzeczach. Obserwujemy jego codzienne życie, naukę nowego języka czy poznawanie nowych technologii. Dowiadujemy się także o tym, co stało się z Jowiszem, Dave’em Bowmanem i HAL-em. Przewracając kolejne strony książki, obok samego Franka poznajemy tu również inne postacie. Są nimi między innymi dr Indra Wallace, osoba dobrze znająca język z XXI i wyznaczona do pomocy Frankowi. Tradycjonalista i buntownik Dimitri Chandler, kapitan statku, który z czasem zaprzyjaźnia się z bohaterem. Ted Khan będący swego rodzaju filozofem, który uwielbia egzystencjalne dyskusje z Frankiem. Trio to wypada naprawdę bardzo dobrze. Są oni świetnie nakreśleni i na tyle wyraziści, że dobrze zapadają w pamięć. Nie można tego samego napisać o pojawiających się tutaj również Bowmanie i HAL-u. Są oni bowiem tylko cieniem tego, co znamy z początku cyklu. O ile otoczenie i pojawiające się postacie są dość intrygujące dla czytelnika, to już sam postęp historii takowy nie jest. Cała ta interesująca konfiguracja wyrazistych bohaterów i świata przyszłości prowadzi bowiem donikąd. Fabuła nie może tu nabrać odpowiedniego tempa. Kiedy już wydaje się, że wydarzy się coś ciekawego i istotnego, to nagle całe napięcie się rozmywa. Nawet sam monolit nie stanowi już dla czytelnika takiej ekscytacji, jak to miało miejsce na początku serii. Twórca całą swoją uwagę i siłę skupia na temacie ewolucji, co tak naprawdę można byłoby tu zamknąć w jednym tylko rozdziale. Masa wątków filozoficznych, egzystencjalnych pytań i zagadnień technologicznych od samego początku była ważną częścią cyklu, ale jeśli czegoś się nadmiernie nadużywa, to staje się to z czasem trochę nudne....