OPIS
Ta traktująca o pewnym przypadku praca stanowi klasyczne case study. Przypadek gente Rutheni, natione Poloni mieści się równocześnie w dwu przestrzeniach. Pierwsza to paradygmat procesów narodotwórczych w dziewiętnastowiecznej Europie Środkowo-Wschodniej. Drugi to losy „sierot” po Rzeczypospolitej, nie tylko przecież Obojga Narodów. Trzymając się tego pierwszego, gente Rutheni, natione Poloni, czyli inaczej i piękniej to ujmując: „z krwi ruskiej Polacy”, to efekt długiego procesu biegnącego od akulturacji do asymilacji, który zatrzymał się w pół drogi. Zjawisko to wielostronnie naświetlone przez Adama Świątka jest (...) znakiem, że ewolucja Rusinów w dziewiętnastowiecznej Galicji, może nie wszystkich, może tylko części, mogła potoczyć się w innym kierunku. Jest niewątpliwą zasługą autora, że dostrzegł taką możliwość i taki moment dziejowy. Pozbawiony wyraźnych konturów i kształtu, słabo skontrastowany, z rozmytą chronologią – stał się przedmiotem jego wnikliwych dociekań. Ich rezultat jest znakomity. Warto przy tym zauważyć, że lektura pracy zachęca do refleksji, a niekiedy także dyskusji z autorem. W mojej ocenie zwiększa to jeszcze jej wartość.
Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Gąsowskiego