OPIS
Dotychczasowe badania nad pamiętnikami Higuchi Ichiyo w Japonii zostały zdominowane przez ujęcie biograficzne i psychoanalityczne, dlatego przyjęta przez dr Sonnenberg metoda analizy tego tekstu jako obszaru tworzenia wizerunków pisarki, uzależnionych od literackich i pozaliterackich kontekstów, jest nowatorska.
Prof. Agnieszka Kozyra
Skonfrontowanie (częściowo świadomie zatuszowanego w Dziennikach) autoportretu Higuchi Ichiyo z różnymi typami bohaterek jej utworów, z których każda odzwierciedla inne cechy prawdziwego charakteru autorki, sprawia, że czytelnik ma okazję zapoznać się zarówno z nietuzinkową osobowością pisarki, jak i z sytuacją kobiety w dobie epokowych zmian historyczno-kulturowych zachodzących w Japonii pod koniec XIX wieku.
Dr hab. Estera Żeromska, prof. UAM
Higuchi Ichiyó (1872-1896) jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci japońskiej sceny literackiej końca XIX wieku. Historia jej rodziny skupia, niczym w soczewce, trudności i szansę wynikające z gwałtownych zmian zachodzących w Japonii okresu Meiji (1868-1912). Zmiany te są dostrzegalne również w utworach Ichiyo, która czerpiąc z literackiej tradycji, pisała o problemach współczesności. W ciągu swego zaledwie dwudziestoczteroletniego życia zdołała stworzyć ponad dwadzieścia opowiadań oraz wielotomowe Dzienniki, które stały się dla czytelników i krytyków głównym źródłem informacji na temat jej życia.
Opowiadanie siebie stanowi próbę paralelnego odczytania Dzienników i opowiadań Higuchi Ichiyo jako tekstów literackich, w których autorka tworzy swoje oblicza: ubogiej poetki, głowy rodziny, zakochanej uczennicy, pisarki. Analiza wizerunków Ichiyo jest poprzedzona szczegółowym studium stylu i narracji Dzienników, podkreślającym występujące w nich zabiegi formalne, symbolikę tytułów i kompozycji, liczne antycypacje i zmiany punktu widzenia. Wyjątkowe miejsce zajmuje w tej części książki zagadnienie konfrontacji własnego wizerunku ze spojrzeniem innych oraz będące jej wynikiem poczucie osamotnienia. To samo zagadnienie powraca w analizie opowiadań Otsugomori (Wigilia Nowego Roku, 1894), Yamizakura (Wiśnie o zmierzchu, 1892), Yuki no hi (Śnieżny dzień, 1893), Yamiyo (Mroczna noc, 1894), Wakaremichi (Na rozstaju, 1896), Takekurabe (Dorastanie, 1895-1896) i Nigorie (Błotnista woda, 1895), których bohaterki przypominają autorkę Dzienników, będącą równocześnie podmiotem mówiącym i przedmiotem opowiadania.
Zastosowana w książce Katarzyny Sonnenberg perspektywa porównawcza pozwala na odnalezienie podobieństw między Dziennikami i opowiadaniami na poziomie stylu, narracji, obrazowania i tworzenia postaci. Podkreśla również powtarzalność poruszanych przez Ichiyo tematów, która sprawia, że wybrane utwory można uznać za alternatywne wersje jednej opowieści.